Darling Scarp
| Darling Scarp | ||||
|---|---|---|---|---|
| Hoogste punt | Mount Cook 582 m | |||
| Locatie | West-Australië | |||
| Coördinaten | 32° 25′ ZB, 116° 18′ OL | |||
| Ouderdom | Cenozoïcum | |||
  | ||||
| Foto's | ||||
| ||||
Darling Scarp
| ||||
| ||||
De Darling Scarp, ook wel de Darling Range genoemd, is een geologische cuesta in West-Australië. Ze loopt van Bindoon in het noorden tot voorbij Pemberton in het zuiden en ligt ten oosten van de kustvlakte van de Swan. Het aangrenzende Darling Plateau loopt oostwaarts verder tot en met Mount Bakewell bij York en Mount Saddleback bij Boddington. Het werd genoemd naar luitenant-generaal Ralph Darling, een gouverneur van New South Wales. De cuesta heeft een gemiddelde hoogte van 250 à 300 meter en het hoogste punt is Mount Cook met 582 meter.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De cuesta werd voor het eerst door Charles Fraser in maart 1827 vermeld als de General Darling Range. Charles Fraser was toen botanicus op het schip HMS Succes onder bevel van kapitein James Stirling. Kaarten uit de jaren 1830 noemen de cuesta General Darling's Range. Dit werd later de Darling Range. De naam werd gebruikt tot het einde van de 20e eeuw. Toen ging men inzien dat het een cuesta betrof en geen gebergte, en werd de Darling Range de Darling Scarp genoemd. Het oostelijke gedeelte van de Darling Scarp wordt ook wel de Perth Hills genoemd.[1] 'Ensign' Robert Dale uit de kolonie aan de rivier de Swan trok in de jaren 1830 de Darling Range over. Hij vertrok nabij Guildford en trok langs Greenmount Hill tot in de vallei van de Helena. Hij ontdekte ook de vallei van de Avon.[2]
Geologie
[bewerken | brontekst bewerken]De Darling Scarp is een gevolg van de Darling Fault (breuk). De breuk is een grote oude geologische discontinuïteit die het Yilgarn Craton uit het Archeïcum in het oosten scheidt van het jongere Pinjarra Orogen en over het Perth Basin uit het Fanerozoïcum in het westen ligt. De Darling Fault is vanuit de ruimte meer dan 1000 kilometer zichtbaar, van het gebied ten oosten van Shark Bay tot de zuidkust van West-Australië ten oosten van Albany. De ligging van de cuesta moet ooit overeengekomen hebben met die van de breuk maar door erosie ligt de cuesta tegenwoordig 15 kilometer meer naar het oosten. De originele ligging wordt op sommige plaatsen aangegeven door een ongewone landvorm die de Ridge Hill Shelf wordt genoemd.[3]
De granieten en gneisen gesteenten van het Yilgarn Craton uit het Archeïcum vormen de bovenlaag van de Perth Hills en kunnen aanschouwd worden daar waar de bermen van wegen taluds vormen, bijvoorbeeld in de regio rond de Mundaring Weir. De enige blootgestelde gesteenten van het Perth Basin ten westen van de breuk stammen uit het Cenozoïcum. Ze bestaan uit materialen als kalksteen, travertijn en duinzand. Ze omvatten ook zandduinen uit het Pleistoceen, gevormd tijdens de laatste ijstijd.[4]
Het Yilgarn Craton maakt deel uit van het Western Plateau dat ook wel het Australian Shield genoemd wordt.[3]
Ruimtelijke ordening
[bewerken | brontekst bewerken]Dammen
[bewerken | brontekst bewerken]In de vroege 20e eeuw werden in de meeste waterwegen die uit de cuesta stromen dammen aangelegd om Perth en omstreken van drinkwater te voorzien. Enkele dammen in de Darling Scarp :[5]
- Mundaring Weir (in de Helena)
- Serpentine Dam en Pipehead Dam (in de Serpentine)
- Wungong Dam
- Churchman's Brook Dam
- North Dandalup Dam
- South Dandalup Dam
- Canning Dam
De enige waterwegen die zonder menselijke obstructies de Darling Scarp uitstromen zijn Dirk Brook en de Murray. De cuesta begrenst de aquifers, zoals de Yarragadee Aquifer, die aanwezig zijn in de ondergrond van de Perth Basin. De cuesta scheidt het zoute grondwater uit het Yilgarn Craton van het zoetwater in de Perth Basin. Sommige reservoirs langs de cuesta zijn vervuild door wegsijpelend zoutwater uit het graniet naar de bodem van het reservoirs aan de dammen. De reservoirs dienen periodiek gespoeld te worden om de waterkwaliteit te behouden.[6]
Steengroeves
[bewerken | brontekst bewerken]
Van het begin van de 20e eeuw tot midden de 20e eeuw lagen er verschillende actieve steengroeven langs de grens van de cuesta. Deze steengroeven hadden zowel een ecologische als een esthetische impact op de omgeving.[7] In het gebied waar de Helenarivier de cuesta verlaat en in de kustvlakte uitkomt zijn nog vier steengroeven zichtbaar. Ze worden als rotsklimlocaties gebruikt.[8]
Enkele historische steengroeven:[7]
- Bluestone Quarry, vanaf de jaren 1850 bekend als de Greenmount Quarry in bedrijf tot in de jaren 1920
- Mountain Quarry, ten zuiden van Greenmount Hill, in bedrijf tot 1963
- Byford brickworks (State Brickworks), in bedrijf van het begin van de 20e eeuw tot rond de Tweede Wereldoorlog
- Fremantle Harbour Works Quarry, later bekend als de Public Works Quarry, nu het Amphitheatre van Darlington, in bedrijf jaren 1900 - 1930.
- Statham's Quarry, aan de Gooseberry Hill
- Armadale brickworks (State Brickworks), aan de Bedfordale Hill
Bauxietmijnbouw
[bewerken | brontekst bewerken]De sinds 1976 in bedrijf zijnde Huntlymijn nabij Dwellingup is de op een na grootste bauxietmijn ter wereld. Samen met de Willowdalemijn levert de Huntlymijn erts aan de aluminiumraffinaderijen in Pinjarra en Kiwana.[9] Reeds van in de jaren 1960 waren er protesten tegen mijn- en bosbouw en voor het behoud van de jarrahbossen.[10]
Spoorwegen
[bewerken | brontekst bewerken]
Er ontwikkelden zich drie hoofdspoorlijnen in de Darling Scarp in een periode van 80 jaar :
- De Eastern Railway werd in de jaren 1880 aangelegd. De eerste route liep door Greenmount. Drie hierboven vermelde steengroeven maakten er gebruik van. De tweede route die in de jaren 1890 werd gebouwd liep door de Swan View Tunnel en John Forrest National Park. De derde route uit de jaren 1960 gaat door de vallei van de Avon.[11]
- De Kalamunda Zig Zag maakte deel uit van de Upper Darling Range Railway en liep de steile zuidelijke zijde op tot de ingang van de Helenavallei.[12]
- De lijnen van Millars Karri and Jarrah Forests Limited.[13]
Perth's voorsteden en randgemeenten
[bewerken | brontekst bewerken]Perth's voorsteden en randgemeenten die op de westelijke rand van de Darling Scarp liggen bieden uitzicht op de Swan Coastal Plain. Naar de randgemeenten rond Kalamunda en Midland wordt dikwijls verwezen als de Perth Hills.
| Bij Midland | Bij Kalamunda | Bij Armadale |
|---|---|---|
| Stratton | Carmel | Martin |
| Swan View | Gooseberry Hill | Roleystone |
| Greenmount | Lesmurdie | Karragullen |
| Darlington | Walliston | Bedfordale |
| Boya | Bickley | Jarrahdale |
| Helena Valley | Pickering Brook | Wungong |
Natuurbehoud
[bewerken | brontekst bewerken]Wortelrot en bosbranden
[bewerken | brontekst bewerken]Sinds het einde van de 20e eeuw tast wortelrot grote delen van de (voornamelijk jarrah) bossen aan in de Darling Scarp. Enkel het verbod op voertuigen lijkt de verspreiding te vertragen. In Australië staat de plantenziekte bekend als "Dieback".[14]
In 2005 raasde een grote bosbrand door de noordelijke jarrahbossen. Sindsdien heeft de overheid het aantal gecontroleerde branden vermeerderd om de aangroei van brandbaar materiaal in de Darling Scarp tegen te gaan.[15] In het begin van de 21e eeuw hebben er in Greenmount National Park en John Forrest National Park verscheidene bosbranden plaats gevonden die opzettelijk werden aangestoken.[16]
Darling Range Regional Park
[bewerken | brontekst bewerken]Een netwerk van reserve kroonland en bestaande parken in de cuesta werden aan elkaar gelinkt tot een regionaal park om de natuur in de cuesta beter te kunnen beheren en in stand houden. In de meeste gevallen hadden de parken en bossen individuele namen alvorens ze in de jaren 1990 in het Darling Range Regional Park werden opgenomen, bijvoorbeeld het Serpentine National Park, John Forrest National Park of het Greenmount National Park. Sommige bossen waren enkel gekend als State Forest, bijvoorbeeld State Forest No.42.[17][18]
In 2004 werd een deel van het Darling Range Regional Park terug opgedeeld en werden 5 parken ondergebracht in de Parks of Perth Hills.[19] Vanaf 2005 veranderde de naam in Parks of the Darling Range. In 2008 kregen de parken aboriginesnamen.[20]
- Beelu National Park (vroeger Mundaring National Park)
- Korung National Park (vroeger Pickering Brook National Park)
- Midgegoroo National Park (vroeger Canning National Park)
- Banyowla Regional Park (vroeger Kelmscott-Martin Regional Park)
- Mundy Regional Park (vroeger Kalamunda Regional Park)
- Wooroloo Regional Park (vroeger Chidlow Regional Park)
- Wungong Regional Park
Hoogste punten
[bewerken | brontekst bewerken]- Mount Cooke, met een hoogte van 582 m
- Mount Dale, met een hoogte van 546 m
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Darling Scarp op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Darling Scarp op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ (en) New interpretation centre for Perth hills parks, Website Departement of Environment and Conservation, 1 mei 2006, opgehaald web.archive.org, 28 januari 2019
- ↑ (en) Journal of another Expedition to the Eastward of the Darling Range, Wikisource. Gearchiveerd op 7 december 2022.
- ↑ a b (en) J B Firman, Ancient weathering zones, pedocretes and palaeosols on the Australian Precambrian shield and in adjoining sedimentary basins: a review, Journal of the Royal Society of Western Australia, 2006, Website The Royal Society of Western Australia. Gearchiveerd op 3 maart 2023.
- ↑ (en) R. A. Smith, R. Shams en A. M. Waterhouse, GROUNDWATER INFORMATION FOR MANAGEMENT OF THE UPPER CANNING SOUTHERN WUNGONG CATCHMENT (pdf), Website Government of Western Australian Departement of Water
- ↑ (en) Visiting our dams, Website Watercorporation
- ↑ (en) Our drinking water catchments, Website Government of Australia Department of Water
- ↑ a b (en) Government Quarries (fmr), Website Heritage Council WA, 7 september 2006
- ↑ (en) Climbing Perth, Website Climbers WA
- ↑ (en) Fact Sheet Huntly Bauxite Mine (pdf), Website ALCOA
- ↑ (en) David Worth, Our New Cathedrals: Spirituality and Old-Growth Forests in Western Australia, Website TUS Epress. Gearchiveerd op 17 november 2022.
- ↑ (en) Eastern Railway - Three Bridges, Website Heritage Council WA, 10 februari 2017. Gearchiveerd op 29 juni 2020.
- ↑ (en) Upper Darling Range District The Zig Zag Railway, The Swan Express, 18 december 1914, Website Trove, opgehaald 29 januari 2019. Gearchiveerd op 22 april 2019.
- ↑ (en) Millars Karri and Jarrah Forests Limited, Western Mail, 13 februari 1904, Website Trove, opgehaald 29 januari 2019. Gearchiveerd op 22 april 2019.
- ↑ (en) Phytophthora dieback, Website Parks and Wildlife Service. Gearchiveerd op 22 mei 2023.
- ↑ (en) F H McKinnell, Burning and Wildfire, Website Bushfirefront
- ↑ (en) Liam Ducey, Strike Force Vulcan set to target arsonists, Website Echo Newspaper, 17 december 2017
- ↑ (en) Plans for Darling Range Regional Park released for comment, Website Government of Western Australia Media Statements, 7 mei 1996
- ↑ (en) Final Plans for Darling Range Park[dode link], Echo, 5 november 1995
- ↑ (en) Tony Fowler, UBC article on fate of the Darling Range Regional Park (pdf), Website Nature Reserves Preservation Group Shire of Kalamunda
- ↑ (en) New names for hills parks reflect Aboriginal heritage, Website Government of Western Australian Media Statements
